Verkeersrecht
Achter het stuur
Er heerst in België veel onzekerheid over wat er wettelijke gezien nu wel en niet mag tijdens het besturen van uw voertuig. Het beginsel “nulla poena sine lege”, vertaalt als “geen straf zonder wet”, is in de Belgische rechtstaat een belangrijk beginsel, evenzeer als in het verkeersrecht, daar de Wegverkeerswet een strafwet uitmaakt.
Het meest gekende verbod, is het gebruik van een telefonisch apparaat achter het stuur. In maart 2022 heeft de wetgever het desbetreffend wetsartikel aangepast en gebruikte hij de volgende bewoording in het nieuwe artikel 8.4 van de Wegcode:
“Behalve wanneer zijn voertuig stilstaat of geparkeerd is, mag de bestuurder geen mobiel elektronisch apparaat met een scherm gebruiken, vasthouden noch manipuleren, tenzij het in een daartoe bestemde houder aan het voertuig bevestigd is.”
Het telefonisch apparaat blijkt niet langer het enige doelwit te zijn. Voortaan is het gebruik van elk mobiel elektronisch apparaat met een scherm, dat niet vastzit in een daartoe bestemde houder, verboden, wanneer men deelneemt in het verkeer.
Er blijkt echter een algemene misvatting te bestaan over de plaats waar een gsm al dan niet mag liggen. Het antwoord is eenvoudig, zolang u de gsm niet gebruikt, vasthoudt of manipuleert, mag uw gsm bijvoorbeeld op de passagierszetel liggen. Een gsm die in een bekerhouder of in de armleuning ligt en die fungeert als gps, is dan wel weer verboden, aangezien er dan sprake is van het gebruik van een mobiel elektronisch apparaat.
Artikel 8.4 van de Wegcode vindt geen toepassing wanneer het voertuig stilstaat of geparkeerd is. Let echter wel op, wanneer een voertuig “stilstaat” in een file, deelt u nog steeds mee aan het verkeer en is het gebruik, het vasthouden of het manipuleren van een elektronisch apparaat dat niet in een daartoe bestemde houder zit, nog steeds verboden.Maar wat dan met het gebruik, het vasthouden of het manipuleren van een mobiel elektronisch apparaat met een scherm, wanneer het wel in een daartoe bestemde houder zit?
De bewoording van artikel 8.4 van de Wegcode dient letterlijk gelezen te worden. Wanneer een mobiel elektronisch apparaat met een scherm in een daartoe bestemde houder zit, dan mag het apparaat gebruikt en gemanipuleerd worden.
Maar de wetgever heeft een extra stok achter de deur gestoken. Met artikel 8.3 van de Wegcode heeft hij een overkoepelend, passe-partout artikel neergepend. Een bestuurder moet namelijk steeds in staat zijn alle nodige rijbewegingen uit te voeren en voortdurend zijn voertuig (of dieren) goed in de hand hebben. Wanneer een gevaarlijke situatie gecreëerd wordt door het gebruiken en/of manipuleren van een mobiel elektronisch apparaat dat in een daartoe bestemde houder zit, riskeert u alsnog aan de kant gezet te worden, ook al zat het mobiel elektronisch apparaat in een daartoe bestemde houder.
Wat met eten en drinken? Of het roken van een sigaret? De wetgever heeft ervoor gekozen om geen verdere individuele oplijsting te voorzien, daar dit zou leiden tot een onmogelijke opsomming. Eten en drinken of het roken van een sigaret zijn in de strikte betekenis van het beginsel “nulla poena sine lege”, bijgevolg niet strafbaar. Maar de wetgever zal zich opnieuw op artikel 8.3 van de Wegcode kunnen beroepen, indien blijkt dat de bestuurder het voertuig niet goed in de hand had doordat hij aan het eten, drinken of roken was.
Ook bij het rijden met teenslippers, hakken of simpelweg, ongepast of geen schoeisel, kunnen de politiediensten zich op artikel 8.3 van de Wegcode beroepen en de bestuurder van het voertuig aan de kant zetten en beboeten, indien blijkt dat hij hierdoor het voertuig niet in de hand zou hebben.
***
Een misschien niet onbelangrijke vraag is welke straffen er op artikel 8.4 van de Wegcode staan. In eerste instantie kan er een geldboete opgelegd worden van 174,00 EUR met daarbovenop administratiekosten. Er kan u evenzeer een minnelijke schikking van 235,00 EUR aangeboden worden door het openbaar ministerie. Indien u gedagvaard wordt voor de politierechtbank zal de boete echter variëren tussen 240,00 EUR en 4.000,00 EUR, zijnde 30,00 EUR tot 500,00 EUR, vermeerderd met opdeciemen. Daarbovenop riskeert u ook een verval van het recht tot sturen of te wel een rijverbod genoemd, voor een duur van minstens 8 dagen en maximum 5 jaar. De intrekking van uw rijbewijs kan evenwel onmiddellijk gebeuren indien het lokaal parket hierom beveelt.
Het gebruik, vasthouden of manipuleren van een elektronisch apparaat achter het stuur terwijl het niet in een daartoe bestemde houder zit, gebeurt op heden nog steeds erg veel. Sinds de wetsverandering en de invoering van artikel 8.4 van de Wegcode, treden zowel het parket als de politierechters hier hard tegen op om een signaal naar de buitenwereld te sturen. Wie bijgevolg betrapt wordt met een elektronisch apparaat achter het stuur, kan zich verwachten aan een fikse geldboete en een rijverbod.